Hakkımızda

Tekke kayalıklardan oluşan sağlam bir temel üzerine, Buna nehrinin sağ yakasına kurulmuştur. Tekkenin üzerinde 240 metre uzunluğunda bir kaya örtüsü uzanmaktadır. Bu kayalığın tepesinde Styepan Vukçiç-Kosaça’nın kalesi bulunmaktadır. Bu mimari kompleks yüzyıllar boyunca bir çok defa düşen kayalardan ötürü hasar görmüştür. Tekkenin üstünde sarkan kayalıkların çatlaklarında yetişen ağaçlar bu hasarların oluşmasına yol açmaktadır. Tekkenin bu olaylar yüzünden 1716, 1871, 1923, 1949, 1951, 1972 ve 2011 yıllarında yeniden restore edildiği bilinmektedir.

Tekkenin amacı ilk kullanım amacı olan zikr faaliyetlerini yerine getirebilmektir. Misafirhanin ise gelen misafirleri karşılayarak tamamen geçici bir amacı bulunmaktadır.

Tekkenin kompleksinde sırasıyla bulunan yapılar: En önde tekke yüksekliğinde bir bina, onun arkasında daha küçük bir bina ve onun yanında ise kubbeli bir cami bulunmaktaydı. Bu yapıların devamında şu anda da mevcut olan yapılar bulunmaktaydı: Bunlar, Sarı Saltuk ve AçıkBaşı türbesi ve tekkenin kendi yapısıdır. Bütün bu beş yapı kendine özgü bir mimari yapıyı oluşturmaktaydı. Kompleksin 1952’de restorasyon sırasında Bosna Hersek Kültür Eserlerini Koruma Enstitüsü, tekke dışında diğer binaların kalıntıların tümünü, bulunamayacak şekilde yerin altında kalmıştı. Tekkesinin mimari açıdan yapısı, uzmanlarca yapılan analizler sonrasında, 2012 yılında yıkılan kompleksin binaları restore edilmiştir.

Mostar’da Mostar Köprüsü’nün imarından sonra Mostar’a has bir boşnak müslüman sembolu ve dünyaca tanınmış bir ulusal anıtı olan Blagay Tekkesi’nin yeniden onarılmasına sürecin başlatılması önemli ve gerekli görülmüştür.

2003 yılında Mostar İslam Birliği Meclisi, bugünkü tekke binasının yanındaki yapıların yeniden inşası için ilk ön tasarım projesini yaptırdı.

Arkeolojik kazıları 2008 – 2011 yılları arasında yapılmıştır.

Prof. Dr. Amir Pasic jeodezik filimlerle, fotoğrafları ve arkeolojik araştırmaları bilgisayar teknolojisinin yardımıyla, tüm kompleksin rekonstruksiyonu için proje hazırladı. Üç katlı tekkenin ana binası, zemin kattaki avluya erişim sağlar ve aynı zamanda misafirhaneye diğer mekanları bağlar.

Buna Nehri kaynağının çıktığı noktaya inşa edilen Tekke haftada üç gece  zikre ev sahipliği yapmaktadır. Bogomiller zamanında yapılan bir tapınak kalıntısı üzerine inşa edilmiş olan tekkenin  kesin kanıtlanmış bir tarihi yoktur. Arkeolojik çalışmalar sonucu elde edilen bulgular, Geç Antik dönemde inşa edildiğini göstermektedir. Tekke, Orta Çağ döneminde ve hatta  Osmanlılar bu topraklara gelmeden önce, kültürel ve dini olarak önemli bir mekandı (1. VI 1454.). Tekke’nin ilk kaydı 1466 yılında Evliya Çelebi tarafından yazılmıştır. Evliya Çelebi’nin Seyehatnameleri vesilesiyle  tekke tüm Osmanlı topraklarında tanınmış ve ciddi bilimsel tartışmalarla bilim sahasında bilinmektedir. Tekkenin bitişiğinde oluşturulan mimari kompleks tarih boyunca defalarca restore ve dekore edilmiştir.

Tekke, son şeyhi Seydo Sehoviç’in  ölümüne (1925) kadar aktif olarak faaliyetlerine devam etmiştir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Bosna-Hersek’teki tüm tekke faaliyetleri ve dervişlerin çalışmaları devlet tarafından yasaklanmıştı. 70’li yıllara kadar tekke, Bosna-Hersek Ulusal Müzesi tarafından yönetilmiştir. O tarihten 1974’e kadar resmi yöneticisi bulunmazken, İslam Birliği, dönemin hükümetin izni olmaksızın tekkeyi  kullanmaya ve yok olmaktan kurtarmak için kendi yönetimine almıştır. Toplu dua yerlerin geleneğini canlandırmak adına her yıl düzenli olarak organize edilen Mevlit Programı sayesinde Tekke yeniden önem kazanmaya başlamıştır. Tekkede son restorasyon çalışması 2013 yılında yapılmıştır. Restorasyon çalışmasından 1 yıl önce, bitişiğindeki bulunan ve tamamıyla yıkılmış misafirhane, aslına uygun şekilde tekrar inşa edilmiştir.

Blagay Tekkesi bazı dervişlerin daimi ikamet yeri imiş, o da, bilindiği gibi, Bosna Hersek’te eşsiz bir örneği temsil etmektedir.

Temelde, Hristiyan manastırlarında, manastır hayatı aksine, tekkelerde dervişlerin yaşamak için değil sadece ibadet için belirli bir zamanda bir araya toplandıkları bilinmektedir. Blagay Tekkesi bir istisnagibi görünüyordu. Bunun nedeni ise, ilk başta manastır hayatı tarzında Bektaşi düzenine göre inşa edilişinden kaynaklanmaktadır.

Aşağıda sıralanan yapılar Tekke kompleksinin içinde yer almaktadırlar:

1. Türbe,
2. Meydan odası (Dershane),
3. İmaret- Kahve ve Yemek Mekanı,
4. Ribat,
5. Hamam -Banyo,
6. Çilehane,
7. Semahane,
8. Kubbeli Cami,
9. Abdesthane ve Tuvalet,
10. Mutfak,
11. Bozacılık (Su kenarı serinleme yeri).

Derviş inancına göre tekkenin inşası için de gerekli prensipler vardır. Çünkü tekkenin çevresi ibadet mekanının bir parçası ya da kendisidir.

Buna tekkesi nadir bitki ve hayvan türleriyle doğal bahçelerle çevrilidir.

Nümerik standartlara göre Boşnak tekkelerini başlangıçta yedi ilke belirler:

1. Bunlar ev,
2. merdiven,
3. su (durgun su ve şelale),
4. kaya,
5. pınar,
6. türbe i
7. mağaradır.

Bu yedi faktör kozmolojik bir şekilde birbirleriyle bağlantılıdırlar.

Aslında bunlar eski vahye, tarihi gerçeklere ve Peygamber Efendimiz (S.A.V)’in öğretileri doğrultusunda İslama zıt olmayan geleneksel geçmişine karşı bir saygı niteliğindedir.

Bilinen ikinci önemli bir restorasyon 1851’de yapılmıştır.

Restorasyon çok büyük ölçekli ve tam o dönemin mimari özellikleri ve ruhu göz önüne alınarak yapılmıştır. Bina daha sonra bazı türk-barok mimari karışımı özelliklerini aldı ve Bosna-Hersek’te bu tarzda yapılmış anıtlarından nadir bir örneğini temsil eder.

Bazı dekoratif ürünleri, semahanenin çok renkli tavanı ve kapısı, altında ahşap teslim taşı yapıldığı ön cephe üzerindeki oval çatı ile şu anda mevcut Blagay Tekkesi binası birçok barok özelliğini taşımaktadır. Ancak barok süslemeler, sadece geleneksel tarzda inşa edilmiş mevcut binaya eklenmiştir.

Tekkenin iç mekanı sözkonusu olunca o kutsal geometrinin tüm ilkelerine uygun olarak düzenlenmiş, her parçası ayrı bir gerekçe ve açıklama gerektirmektedir. Ayrıca, tekkedeki her detay, kendine has kesin tanımlanmış sembolizmi içermektedir. Kısmen bu tarzdaki sufi bir sembolizmi takip etme, özellikle son iki rekonstrüksiyonda vazgeçtiği gibi görünmektedir.